μύτη
 |
Грчки |
Етимологија
[уреди]Од средновековниот грчки јазик μύτη < старогрчкиот збор μύττη („нос“).
Изговор
[уреди]- МФΑ-gr: /ˈmi.ti/
- Поделба по слогови: μύ‧τη
Именка
[уреди]μύτη именка од женски род (множина: μύτες)
- нос (Орган за дишење и мирис кај луѓето и животните).
- H μύτη του είναι μεγάλη.
- Неговиот нос е голем.
- нос како способност за мирис.
- Έχω καλή μύτη για να ξεχωρίζω τα αρώματα.
- Имам добра способност за мирис за да ги разликувам аромите.
- нос како интуиција, (Метафорично, способност за перцепција).
- Έχω μύτη εγώ, όλα τα καταλαβαίνω!
- Јас имам нос за таа работа, сè разбирам!
- врв, шилец
- H μύτη του μολυβιού έσπασε.
- Врвот на моливот се скрши.
- врв , како крај крај, најзаден или најпреден дел.
- Περπατούσε στις μύτες των ποδιών.
- Одеше на врвовите на прстите.
Деклинација
[уреди]| Падеж | Еднина (женски род) | Множина (женски род) |
|---|---|---|
| Номинатив | μύτη | μύτες |
| Генитив | μύτης | μυτών |
| Акузатив | μύτη | μύτες |
| Вокатив | μύτη | μύτες |
Изрази
[уреди]- σέρνω απ' τη μύτη (фраза) — влечам за нос (целосно контролирам некого, манипулирам).
- χώνω τη μύτη μου (фраза) — си го пикам носот (се мешам во туѓи работи, љубопитен сум).
- να μου τρυπήσεις τη μύτη (фраза) — да ми го дупнеш носот (нема шанси да се случи тоа, ни под разно).
- το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται (поговорка) — паметната птица за нос се фаќа (некој е надмудрен поради невнимание).
- σκάω μύτη (фраза) — се појавувам, доаѓам од некаде ненадејно.
- περνάω σε κάποιον το χαλκά από τη μύτη (фраза) — ставам алка на нос (го контролирам некого целосно, водам некого за нос).
- δε βλέπω (ούτε) τη μύτη μου (фраза) — не си го гледам (ни) носот (не гледам добро; метафорично: не разбирам ништо).
- σηκώνω μύτη (фраза) — кревам нос (се однесувам арогантно, се перчам).
- κάτω από τη μύτη μου (фраза) — под мојот нос (без да забележам, пред мои очи).
- με τρώει η μύτη μου (фраза) — ме чеша носот (барам неволја, барам ќотек).
- μου τρέχει ή μου στάζει η μύτη (фраза) — ми тече/капе носот (имам настинка/катар).
- έχει μεγάλη μύτη (фраза) — има голем нос (се однесува арогантно, суетно).
- μου μπήκε στη μύτη (фраза) — ми влезе во носот (ми стана вознемирувачки, досаден).
- μου έσπασε τη μύτη (фраза) — ми го скрши носот (за нешто што има интензивна и пријатна/непријатна арома; силно мириса).
- μάτωσε ή άνοιξε η μύτη μου (фраза) — ми прокрвари носот (почна да ми тече крв од носот).
- μου βγαίνει κάτι από τη μύτη (фраза) — ми излегува нешто низ нос (трпам поголема мака/штета отколку што е користа; ми дојде преку глава).
- πέφτουν μύτες (фраза) — паѓаат носови (многу е студено).
- δε μάτωσε ή δεν άνοιξε μύτη (фраза) — не прокрвари ни нос (немаше ни најмала повреда, сè се среди мирно).
Изведени поими
[уреди]- Ασημομύτης (им.) — Асимомитис (презиме)
- γερακομύτης (прид.) — со јастребов нос
- καμπουρομύτης (прид.) — со грбав нос
- κουτσομύτης (прид.) — со скратен нос
- Κουτσομύτης (им.) — Куцомитис (презиме)
- μπρούμυτα (прил.) — со лицето надолу, ничкум
- μπουμυτίζω (гл.) — паѓам со лицето надолу
- μυταράς (им.) — човек со голем нос
- Μυταράς (им.) — Митарас (презиме)
- μυτιά (им.) — убод, боцкање
- μυτίζω (гл.) — се лутам, се намуртувам
- μυτερός (прид.) — зашилен, шилест
- μυτάκι (им.) — носе, мал нос (деминутив)
- μυτόγκα (им.) — (дијалектно) нос
- μυτόνγκα (им.) — (дијалектно) нос
- μύτος (им.) — голем нос (аугментатив)
- μυτοτσίμπιδο (им.) — клешти за нос (или штипка/пинцета за нос)
- μυτούλα (им.) — носе (деминутив, од милост)
- μυτουλίνα (им.) — носе (деминутив, од милост)
- ξεμυτίζω (гл.) — ѕирнувам, излегувам
- ξεμύτισμα (им.) — ѕирнување, излегување
- πλακουτσομύτης (прид.) — со сплескан нос
- πλατσομύτης (прид.) — со широк нос
- σουβλομύτης (прид.) — со остар, зашилен нос
- στραβομύτης (прид.) — со крив нос
- Στραβομύτης (им.) — Стравомитис (презиме)
- φαρμακομύτης (прид.) — со чувствителен нос
- ψηλομύτης (прид.) — со висок нос (арогантен)