δίκαιος

Грчки

Етимологија

Од старогрчкиот збор δίκαιος („праведен“), поврзан со δίκη („правда“, „суд“), од каде потекнува значењето „оној што дејствува според правдата“. Поврзано и со δικαίως („правично“, „со право“).

Изговор

• МФА-гр: /ˈði.ce.os/
• Поделба на слогови: δί‧και‧ος

Придавка

δίκαιος • машки род (женски род δίκαιη, среден род δίκαιο)

1. праведен — лице што постапува според законот или моралот, така што сите имаат еднакви права и обврски

   Ένας δίκαιος δικαστής δεν επηρεάζεται από τα συναισθήματά του.

   Праведен судија не се води од своите емоции.

2. фер, оправдан, заслужен — нешто што е во согласност со правдата или вредноста на некого

   Θέλουμε έναν δίκαιο νόμο για όλους.

   Сакаме правичен закон за сите.

Деклинација на придавката

	Еднина			Множина
	Машки род	Женски род	Среден Род	Машки род	Женски род	Среден Род
Номинатив	δίκαιος	δίκαιη	δίκαιο	δίκαιοι	δίκαιες	δίκαια
Генитив	δίκαιου	δίκαιης	δίκαιου	δίκαιων	δίκαιων	δίκαιων
Акузатив	δίκαιο	δίκαιη	δίκαιο	δίκαιους	δίκαιες	δίκαια
Вокатив	δίκαιε	δίκαιη	δίκαιο	δίκαιοι	δίκαιες	δίκαια

Синоними

• τίμιος — чесен
• δίκιος — разговорна форма на δίκαιος
• έντιμος — достоинствен (во одредени контексти)

Антоними

• άδικος — неправеден, нефер

Сродни поими

• δικαιοσύνη — правда
• δικαιώνω — оправдувам
• δίκιο — право (како „имам право“)
• δικαιολόγηση — оправдување
• άδικο — неправда

Изведени термини

• δίκαια — праведно, фер (прилог)
• δικαίως — со право, правично (книжевно)
• δικαίως ή αδίκως — израз: без разлика дали е оправдано или не